Bitcoin: Một sinh thể giảm sự hỗn loạn được điều khiển bởi PoW

Cơ chế PoW của Satoshi Nakamoto là một bước đột phá lớn, nó cung cấp giải pháp khả thi cho một vấn đề nhận thức chung mà nhân loại đã phải đối mặt từ lâu - Đứt gãy Byzantine.

Cốt lõi của vấn đề Đứt gãy Byzantine là: làm thế nào để đạt được nhận thức chung hiệu quả giữa một nhóm các tướng lĩnh đến từ những nền tảng khác nhau và có những mục đích khác nhau? Những tướng lĩnh này cần phải hành động nhất trí với nhau, với số lượng vượt quá hai phần ba vào cùng một thời điểm để có thể tấn công vào Byzantine, nếu không sẽ dẫn đến sự thất bại của toàn quân. Điểm khó khăn của vấn đề là, ngay cả khi có sự phản bội và tình huống không đáng tin cậy, vẫn cần tổ chức một cuộc tấn công hiệu quả.

Từ góc độ trừu tượng, vấn đề này thực ra là khám phá cách thiết lập một cơ chế trong trạng thái hỗn loạn và vô trật tự, để các bên có thể đạt được sự đồng thuận và tạo thành trật tự. Đây về bản chất là một quá trình đạt được nhận thức chung.

Từ góc độ nhiệt động lực học, đây là một quá trình giảm entropy, tức là từ hỗn độn chuyển sang có trật tự. Cơ chế PoW khuyến khích các thợ đào tham gia vào cuộc cạnh tranh sức mạnh tính toán để giải quyết giá trị băm cụ thể, từ đó đạt được nhận thức chung giữa một nhóm các nút vốn dĩ hỗn độn, thiết lập trật tự. Đây là cơ chế đồng thuận chịu lỗi Byzantine (BFT) mà mạng Bitcoin áp dụng.

PoW tạo ra một hệ thống giảm entropy liên tục phát triển và mở rộng. Trong vũ trụ, hầu hết mọi thứ đều tuân theo nguyên lý tăng entropy, cuối cùng dẫn đến sự tĩnh lặng nhiệt. Tuy nhiên, sự sống là một ngoại lệ. Sự sống hình thành trật tự bằng cách tiêu hóa entropy âm, đạt được sự giảm entropy. Từ góc độ này, hệ thống Bitcoin về bản chất là một sinh thể, một sinh thể liên tục hấp thụ sức mạnh tính toán toàn cầu thông qua nhận thức chung và phát triển.

Bitcoin (BTC) như một biểu tượng thưởng trong hệ thống này, thúc đẩy sự phát triển của toàn bộ sinh thể. Nhưng điều quan trọng là nhận ra rằng, BTC không tương đương với toàn bộ hệ thống Bitcoin. Hệ thống Bitcoin như một sinh thể độc lập, không chỉ có cơ chế nội bộ mà còn có tính xã hội, có khả năng tương tác với thế giới bên ngoài và tạo ra giá trị lớn hơn.

Trong quá khứ, nhiều người đã đồng nhất BTC với toàn bộ mạng lưới Bitcoin, và nhận thức này là có giới hạn. Sau 16 năm phát triển, Bitcoin vẫn đang không ngừng lớn mạnh, trong khi nhiều dự án blockchain giả mạo Bitcoin đang dần suy tàn. Ví dụ, sau khi Ethereum chuyển sang cơ chế chứng minh cổ phần (PoS), nó đã từ bỏ cơ chế tiến hóa liên tục thông qua việc hấp thụ sức mạnh tính toán toàn cầu, mà thay vào đó dựa vào tỷ lệ ETH bị đặt cọc có giới hạn để tạo ra nhận thức chung. Giới hạn của cơ chế này có thể là một nguyên nhân sâu xa dẫn đến việc Ethereum dần lùi lại so với Bitcoin.

Những hiện tượng này thúc đẩy chúng ta suy ngẫm lại về bản chất của Bitcoin: thực thể được điều khiển bởi nhận thức chung này có thể tiếp tục phát huy giá trị xã hội của nó trong nền văn minh số của con người như thế nào? Làm thế nào để thực thể Bitcoin hòa nhập tốt hơn với xã hội loài người, từ đó giải phóng năng lượng sống lớn hơn?

Đây có lẽ là hướng khám phá và đổi mới có ý nghĩa hơn trong giai đoạn tiếp theo của lĩnh vực tiền điện tử.